جدیدترین درمان قوزقرنیه با اگزوزومها
بررسی مقالات علمی در مورد تزریق اگزوزوم برای درمان کراتوکونوس
تحقیقات اخیر بر نقش حیاتی وزیکولهای خارج سلولی (Extracellular Vesicles – EV)، بهویژه اگزوزومها، در پاتوفیزیولوژی کراتوکونوس (KC) و پتانسیل آنها برای مداخلات درمانی متمرکز شده است.
۱. نقش اگزوزومهای سلولهای استرومای قرنیه در بیماریزایی (Pathophysiology)
مطالعات نشان دادهاند که اگزوزومهای ترشح شده از سلولهای استرومای قرنیه در بیماران کراتوکونوس از نظر محتوای مولکولی دچار تغییر شدهاند و این تغییرات به پیشرفت بیماری کمک میکنند.
• عنوان مقاله: Exosomes Released by Corneal Stromal Cells Show Molecular Alterations in Keratoconus Patients and Induce Different Cellular Behavior (اگزوزومهای ترشح شده از سلولهای استرومای قرنیه، تغییرات مولکولی را در بیماران کراتوکونوس نشان میدهند و رفتار سلولی متفاوتی را القاء میکنند)
• منبع: مجله Biomedicines (سپتامبر ۲۰۲۲)
یافتههای کلیدی:
• اگزوزومهای مشتق از سلولهای کراتوکونوس، حاوی پروتئینها و microRNAهای (miRNA) متفاوتی نسبت به سلولهای سالم هستند.
• این اگزوزومهای بیمار، باعث افزایش مهاجرت سلولهای اپیتلیال و تغییراتی در رفتار سلولهای استرومایی میشوند که این امر با نازک شدن و بیرونزدگی قرنیه در کراتوکونوس مطابقت دارد.
• پتانسیل درمانی: مهمتر از آن، این مطالعه نشان داد که اگزوزومهای تولید شده توسط سلولهای سالم، میتوانند تأثیرات وابسته به غلظتی بر روی رونویسی ژنهای پروتئوگلیکانها در سلولهای کراتوکونیک داشته باشند و در واقع، این اختلالات را تا حدی عادیسازی کنند. این یافته، پایه و اساس استفاده از اگزوزومهای سالم به عنوان یک عامل درمانی را فراهم میکند.
۲. پتانسیل درمانی اگزوزومهای مشتق از سلولهای بنیادی
بسیاری از تحقیقات بر روی استفاده از اگزوزومهای مشتق شده از سلولهای بنیادی مزانشیمی (Mesenchymal Stem Cell-derived Exosomes یا MSC-Exos) متمرکز شدهاند. این اگزوزومها دارای خواص ضدالتهابی، تعدیلکننده ایمنی، و ترمیمی قوی هستند.
• مقالات مروری (Review Articles): مقالات مروری متعددی که به بررسی نقش اگزوزومها در سلامت چشم میپردازند (مانند مقالهای با عنوان “Exosomes in Ocular Health: Recent Insights into Pathology, Diagnostic Applications and Therapeutic Functions” در مجلات معتبر)، پتانسیل MSC-Exos را برای درمان کراتوکونوس برجسته میکنند.
• مکانیسم عملکرد: اگزوزومهای MSC با انتقال عوامل رشد، پروتئینهای ماتریس خارج سلولی (ECM) و miRNAهای خاص، به سلولهای استرومای آسیبدیده فرمان میدهند تا فعالیتهای ترمیمکننده (مانند سنتز کلاژن و مهار التهاب) را آغاز کنند. هدف از این درمان، تقویت بیومکانیکی قرنیه و جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه است.
۳. تحقیقات در مجامع علمی بینالمللی
موضوع درمان کراتوکونوس با اگزوزوم به طور فعال در کنفرانسهای تخصصی چشمپزشکی مطرح میشود:
• عنوان: Exosomes for the treatment of keratoconus (اگزوزومها برای درمان کراتوکونوس)
• منبع: خلاصه ارائه شده در نشست سالانه ARVO (انجمن تحقیقات در بینایی و چشمپزشکی) در سال ۲۰۲۳.
اشاره کلیدی: این ارائه به طور خاص بر پیامدهای درمانی گسترده وزیکولهای خارج سلولی (EV) در پاتوبیولوژی کراتوکونوس تأکید کرده و پتانسیل آنها را برای تغییر روشهای پایش و درمان KC در آینده مطرح میکند.
نتیجهگیری وضعیت کنونی تحقیق
به طور خلاصه، تزریق اگزوزوم به عنوان یک درمان جدید برای کراتوکونوس، در حال حاضر در فاز ترجمانی و تحقیقات پیشبالینی قرار دارد. دادههای علمی قوی نشان میدهند که اگزوزومهای سالم یا اگزوزومهای مشتق شده از سلولهای بنیادی:
1. توانایی تعدیل پاسخهای التهابی در قرنیه کراتوکونیک را دارند.
2. میتوانند بیان ژنهای مرتبط با ساختار بافت قرنیه (مانند پروتئوگلیکانها) را به سمت وضعیت طبیعی هدایت کنند.
3. پتانسیل افزایش ضخامت و استحکام قرنیه را با تحریک ترمیم ماتریکس خارج سلولی دارند.
با این حال، برای تبدیل این روش به یک درمان بالینی استاندارد، نیاز به انجام کارآزماییهای بالینی فاز ۲ و ۳ برای تأیید ایمنی، دوز مناسب، و اثربخشی طولانیمدت آن