ریشه قوزقرنیه چیست ؟
«قوز» و «گوژ» در اصل یک ریشه دارند و هر دو به معنای برآمدگی یا خمیدگی غیرطبیعی هستند، فقط در فارسی امروزی تفاوت کاربرد پیدا کردهاند:
• قوز: بیشتر در زبان روزمره برای برآمدگی پشت (قوز پشت) یا بهصورت استعاری بهکار میرود.
• گوژ: صورت قدیمیتر و رسمیتر همان واژه است (مثلاً «گوژپشت» = فردی با پشت خمیده).
ریشهٔ هر دو واژه احتمالاً از فارسی میانه یا حتی اوستایی آمده است، مرتبط با مفهوم «برجسته/خمیده».
در پزشکی، وقتی قرنیه به شکل مخروطی جلو میآید، «قوز قرنیه» یا همان «گوژ قرنیه» گفته میشود، ولی چون «گوژ» کمتر در زبان مردم رایج است، اصطلاح «قوز» تثبیت شده
قرنیه: برگرفته از واژهٔ عربی قَرنیّة است (نسبت به «قَرن» به معنی شاخ، شاخک یا چیز شفاف و سخت). در عربی قدیم برای توصیف بافت شفاف جلوی چشم (cornea) بهکار رفته است.
پس «قوز قرنیه» در واقع ترجمهٔ تحتاللفظی اصطلاح پزشکی انگلیسی Keratoconus است:
• kerato- (از یونانی keras = شاخ/شاخک، همریشه با «قرنیه» در عربی)
• -conus (از یونانی kōnos = مخروط)
یعنی “مخروطی شدن قرنیه” → در فارسی بهصورت ساده «قوز قرنیه» جا افتاده است، چون «قوز» بهترین معادل عامیانه برای برآمدگی غیرطبیعی بوده است