عمل SLAK برای درمان قوزقرنیه چیست ؟
کراتوپلاستی با افزودن لنز استرومایی (SLAK) یک روش نوین و امیدوارکننده است که در مطالعات اولیه، ایمنی و کارایی خوبی در بهبود شکل قرنیه و دید بیماران مبتلا به قوز قرنیه نشان داده است. به گفته دکتر ماریو نوبیله (Mario Nubile, MD, PhD):
«این یک دوره بسیار نویدبخش در زمینه کراتوپلاستی است، چراکه با معرفی روش‌هایی مانند SLAK، امکان انجام تکنیک‌های جراحی کمتر تهاجمی در مقایسه با پیوند قرنیه استاندارد فراهم شده و رویکردهای نوینی برای درمان کراتوکونوس و اکتازی قرنیه ممکن شده است.»
او در کنگره یازدهم EuCornea سخنرانی کرد و افزود:
ایده اصلی این بود که از لنزهای استرومایی استخراج‌شده از جراحی انکساری SMILE® استفاده شود. در تئوری، این لنزها می‌توانند داخل قرنیه‌های بیمار کاشته شوند تا اثر درمانی داشته و برای بیماری‌هایی مانند کراتوکونوس، اکتازی و برخی دیستروفی‌های قرنیه به کار روند. تاکنون، در اروپا استفاده از بافت‌های قرنیه بانک چشم که برای پیوند مناسب هستند نیز امکان‌پذیر شده است.
به گفته دکتر نوبیله:
«مفهوم SLAK بر پایه کاشت یک لنز منیسکوس (منفی) است که در مرکز نازک‌تر و در محیط ضخیم‌تر است و هدف آن بازشکل‌دهی و پایدارسازی قرنیه در چشم‌های مبتلا به کراتوکونوس پیشرونده است. ایده اصلی، کاشت لنزهای استرومایی داخل قرنیه (Intra-stromal) به‌منظور بهبود کیفیت هندسی قرنیه‌های بیمار است.»
پس از موفقیت مطالعات مقدماتی، این تکنیک در ۱۰ بیمار مبتلا به کراتوکونوس پیشرفته آزمایش شد. در این بیماران، لنزهای استرومایی درون پاکتی که به کمک لیزر فمتوسکند در عمق حدود ۱۵۰ میکرون از استرومای قدامی ایجاد شده بود، کاشته شدند.
نتایج پیگیری طولانی‌مدت تا ۲۴ ماه نشان داد که:
• پارامترهای کراتومتری، آسپریک مرکزی قرنیه در ناحیه ۸ میلی‌متری، و حجم قرنیه پایدار باقی ماندند.
• دید بدون عینک و دید اصلاح‌شده بهبود یافت.
• میانگین سفریکال اکوئیوالنت کاهش پیدا کرد.
• آنالیز وکتوری آستیگماتیسم انکساری کاهش میانگین ۴۵ درصدی را نشان داد.
مطالعات جدیدتر OCT نیز بازسازی اپی‌تلیوم و استروما پس از SLAK را تایید کرده‌اند. به گفته او:
«ما نشان دادیم که لنزهای استرومایی کاشته‌شده در SLAK موجب بازشکل‌دهی قرنیه می‌شوند که شامل صاف شدن بخش مرکزی قرنیه، ضخیم‌تر شدن استروما و بازسازی ضخامت اپی‌تلیوم است. از نظر بالینی این اهمیت زیادی دارد، زیرا افزایش ضخامت استرومای قرنیه به ما اجازه می‌دهد در بیماری‌های پیشرونده که قرنیه بیش از حد نازک است، عمل Cross-linking را انجام دهیم.»
همچنین، SLAK می‌تواند برای بیمارانی که دچار کراتوکونوس و عدم تحمل لنز تماسی هستند سودمند باشد و احتمالاً نیاز به جراحی‌های تهاجمی‌تر مانند پیوند کامل قرنیه را کاهش دهد.
یک چشم‌انداز هیجان‌انگیز دیگر در آینده، استفاده از لنزهای استرومایی دِسلولاریزه به‌عنوان یک داربست زیستی (Bio-scaffold) قابل پیوند با معماری و ترکیب شیمیایی مشابه استروما برای برخی آسیب‌شناسی‌های چشمی است.
بازسازی اپی‌تلیوم و استروما پس از کراتوپلاستی با افزودن لنز استرومایی به کمک لیزر فمتوسکند (SLAK) برای قوز قرنیه
Mario Nubile و همکاران، Scientific Reports، 2021
چکیده (Abstract)
هدف این مطالعه ارزیابی بازسازی اپی‌تلیوم و استرومای قرنیه با استفاده از تصویربرداری OCT سگمان قدامی در بیمارانی بود که تحت عمل کراتوپلاستی با افزودن لنز استرومایی (SLAK) برای کراتوکونوس پیشرفته قرار گرفتند.
این مطالعه به‌صورت آینده‌نگر، مشاهده‌ای و غیرمقایسه‌ای انجام شد.
در مجموع، ۱۵ چشم از ۱۵ بیمار مبتلا به کراتوکونوس پیشرفته تحت کاشت لنز استرومایی داخل‌قرنیه‌ای (Intra-stromal Lenticule) قرار گرفتند. این لنز منیسکوس‌شکل (مرکز نازک‌تر و محیط ضخیم‌تر) از قرنیه اهدایی کاداوریک تهیه شده بود و با کمک لیزر فمتوسکند ساخته و در پاکتی به عمق ۱۲۰ میکرون در قرنیه گیرنده کاشته شد.
پارامترهای زیر مورد ارزیابی قرار گرفتند:
• کراتومتری شبیه‌سازی‌شده (Simulated Keratometry)
• ضخامت مرکزی قرنیه (CCT)
• نازک‌ترین نقطه قرنیه (CTP)
• ضخامت اپی‌تلیوم مرکزی (CET)
• ضخامت مرکزی و محیطی لنز استرومایی
• ضخامت استرومای قدامی و خلفی
همچنین، تغییرات ضخامت اپی‌تلیوم در نواحی حلقوی مرکزی (IAT: Inner Annular Area) و محیطی (OAT: Outer Annular Area) تحلیل شد.
تمام این پارامترها قبل از عمل و در ماه‌های ۱، ۳ و ۶ پس از عمل اندازه‌گیری شدند.
نتایج
• میانگین کراتومتری قدامی (Anterior Sim-K) از 59.63 ± 7.58 D قبل از عمل به 57.19 ± 6.33 D در ۶ ماه پس از عمل کاهش یافت.
• CCT، CTP، CET و OAT در یک ماه بعد از عمل به‌طور معنی‌داری افزایش یافتند، در حالی که IAT کاهش پیدا کرد.
• در ماه ششم، تمام پارامترها پایدار باقی ماندند به جز OAT که افزایش بیشتری داشت.
• ضخامت لنز استرومایی در طول پیگیری ثابت باقی ماند.
نتیجه‌گیری
این مطالعه نشان داد که SLAK موجب بازشکل‌دهی قرنیه از طریق صاف شدن مرکز، ضخیم‌تر شدن استروما و بازسازی ضخامت اپی‌تلیوم می‌شود.